Auteur: Onbekend, doordat dit verhaal eerst vele malen werd doorverteld voordat deze werd opgeschreven.

Jaar van uitgave: 3e druk 2003.

Plaats van uitgave: Amsterdam.

Uitgever: Amsterdam University Press.

Thema: Trouw, Dit is goed terug te zien in Elegast, die altijd trouw blijft aan Karel zelfs als deze hem verbannen heeft, maar ook het tegenovergestelde, namelijk ontrouw, is goed terug te zien in Eggeric.

Motief: Machtsverhouding, Elegast moet zich houden aan Karel zijn wil en Karel moet zich op zijn beurt weer houden aan de regels van God.

Genre: Voorhoofse Frankische ridderroman, Karelroman.

Stroming: Renaissance, want geloof is belangrijk. Realisme, want een ongelijke man-vrouw relatie en duidelijk verschil in rangen.

Titel beschrijving: Het boek is vernoemd naar de twee hoofdpersonen, die samen op avontuur gaan.

Samenvatting:

Koning Karel ligt ’s avonds in bed in zijn Kasteel wanneer hij via een engel een boodschap van God krijgt: “Ga uit stelen of je verliest je leven.” Karel gaat hier niet op in omdat hij denkt dat hij misschien wel misleid wordt. Maar wanneer de engel driemaal aan hem is verschenen met dezelfde boodschap, besluit hij er toch naar te handelen. Hij trekt erop uit en wanneer hij in het donkere woud loopt denkt hij aan Elegast, een vazal die hij uit zijn land heeft verbannen. Op dat moment komt hij een compleet in het zwart geklede ridder tegen die zich niet kenbaar wil maken. Ze raken in een gevecht dat Karel wint en waarna de ridder zich bekend maakt als Elegast. Elegast is door omstandigheden gedwongen om dief te worden en Karel ziet hier zijn kans. Hij stelt zich voor als Adelbrecht, ook dief van beroep. Hij stelt voor om koning Karel – zichzelf – te gaan bestelen. Elegast ziet dit niet zitten omdat hij, ondanks zijn verbanning, nog steeds trouw is aan zijn koning. In plaats daarvan stelt hij voor om Eggeric, de kwaadaardige zwager van Karel, te bestelen. Ze gaan op weg naar het kasteel van Eggeric en onderweg vindt Adelbrecht (Karel dus) een ploegschaar. Hij stelt voor om deze mee te nemen om te gebruiken tijdens het inbreken, maar daarop begint Elegast te lachen; om in te kunnen breken heb je niks aan een ploegschaar.
Eenmaal aangekomen bij het kasteel van Eggeric gaat Elegast als eerst naar binnen. Binnen wordt hij gewaarschuwd door een haan, die zegt hem dat koning Karel in de buurt is. Hij kan deze haan verstaan door magische kruiden. Elegast keert hierna weer naar buiten en wil niet langer inbreken bij Eggeric. Adelbrecht haalt hem over om de operatie toch door te zetten. Elegast brengt alle bewoners van het kasteel in een diepe slaap met behulp van een toverspreuk. Alle sloten worden geopend en de buit wordt naar buiten gebracht. Karel vindt het zo wel mooi geweest en wil weer naar huis gaan, maar Elegast wil nog een heel kostbaar zadel stelen en gaat dus weer naar binnen. Dit zadel bevindt zich in de slaapkamer van Eggeric en door de geluiden die Elegast per ongeluk maakt wordt Eggeric wakker. Hij maakt zijn vrouw wakker maar die verzekert hem ervan dat er niets aan de hand is. Ze vraagt haar man wat hij van plan is en hij vertelt eerlijk dat hij zijn zwager, koning Karel, wil doden. Zij wordt hier woedend om, Karel is ten slotte haar broer. Eggeric smoort deze woede in de kiem door zijn vrouw een klap in haar gezicht te verkopen.
Ondertussen ligt Elegast onder het bed en hoort dit gesprek. Hij vangt het bloed van de bloedneus van de vrouw in zijn handschoen en keert terug naar buiten. Hij vertelt Adelbrecht over het plan van Eggeric en laat het bloed op zijn handschoen zien. Hij wil direct actie ondernemen en Eggeric om het leven brengen. Karel beseft waarom God hem de opdracht heeft gegeven om te gaan stelen. Hij stelt voor dat Elegast naar koning Karel gaat om hem te waarschuwen, maar dit wil Elegast niet omdat hij verbannen is. Adelbrecht biedt vervolgens aan om zelf de koning te gaan waarschuwen en Karel vertrekt dus weer naar zijn eigen kasteel.
De volgende dag wordt er hof gehouden en koning Karel geeft de verraders een warm ontvangst. Vervolgens beschuldigt hij ze van het samenzweren tegen hem, wat zij natuurlijk ontkennen. Koning Karel laat Elegast aan zijn hof verschijnen die met het bloed aan zijn handschoen kan tonen dat Eggeric schuldig is. Uiteindelijk wordt besloten dat Eggeric gedood zal worden door Elegast. Hij wordt weer in ere hersteld en trouwt met de weduwe van Eggeric, Karels zus.

Ruimte: In de regio van Ingelheim aan de rijn, maar specifieker het hof van Karel, het hof van Eggeric en het bos.

Tijd: In de middeleeuwen, tussen het jaar 500 en 1500 na Chr.

Vertelde tijd: Iets minder dan 24 uur. Het verhaal begint 's nachts en eindigt de volgende avond.

Historische context: Het verhaal was origineel bedoeld om voorgedragen te worden, oorspronkelijk in eindrijm geschreven, waardoor er soms vreemde zinnen staan of de zin over twee regels loop. Ook is kenmerkend voor deze tijd het geloof in god, terug te zien aan de engel, Karel die steeds een kruis slaat en de gebeden die Karel doet.

Volgorde: Chronologisch.

Schrijfstijl: Eigenlijk is hier niet goed van nte spreken, want het verhaal was niet bedoelt om te lezen, maar om te horen en dus te worden voorgedragen. De tekst is doorlopend en bestaat uit 1404 versregels.

Vertelwijze: Alwetende verteller, ondanks dat er veel in de ik-persoon wordt gepraat kun je hier beter spreken over een Alwetende verteller. De verteller weet namelijk van de dubbelrol van Karel, maar beschikt ook over de informatie die Elegast hoort in de slaapkamer van Eggeric. je krijgt als lezer hierdoor een totaal plaatje in plaats van een eenzijdig verhaal.

Personages:

- Koning Karel is een grote vorst, hij is machtig, rijk en uitgerust met de beste wapens en mooie kleding. Hij kan goed vechten, hij is dapper, ridderlijk en streng gelovig.
Hij heeft spijt van zijn straffen tegenover Elegast dus hij kan vergevingsgezind zijn. Karel blijkt geen goede inbreker te zijn.

- Elegast is een voormalig leenman van Koning Karel maar is verbannen uit zijn rijk, vanwege diefstal. Elegast is trouw aan zijn leenheer, een uitstekende vechter, vingervlug, erg ridderlijk, zeer gelovig en dapper. Elegast steelt van de rijken maar laat de armen met rust.

- Eggeric is niet trouw aan zijn leenheer en zwager Koning Karel. Hij heeft plannen om de koning te vermoorden. Hij is uit op macht, onbetrouwbaar en onrespectvol tegenover zijn vrouw.

Ondertitel: Die is er niet.

Motto: Die is er niet.